Waterontharder werking – zout inzetten om hard water zacht te maken

Kitchen interior with modern furniture, appliances and decor on table. Bright and spacious apartment. Luxury real estate for sale. Dining room design project

Kalkaanslag is de vrees van elk huishouden. Kranen, waterleidingen en vooral die dure huishoudelijke apparaten zijn snel slachtoffer bij gebruik van hard, dus kalkhoudend water. Je waterkoker en wasmachine gebruiken na kalkaanslag snel 10 tot 25 % meer stroom om hun werk te kunnen doen. Een waterontharder voorkomt dat de effectiviteit van je apparaten achteruitloopt. En geeft ze tegelijk een langere levensduur. Er zijn drie belangrijke soorten te onderscheiden:

• Waterontharder met filter (werkt met watertonnen)

• Magnetische waterontharder (werkt met magneten)

• Waterontharder met onthardingszout (regeneratiezout)

De variant met filter is juist door filtervervanging vrij duur. De magnetische variant is goedkoop maar dubieus. Verreweg de meeste mensen kiezen dan ook voor een waterontharder werking op basis van zout. In dit artikel wordt de werking van dit type dan ook uitgelegd.

Wisselen staat centraal in een waterontharder werking

Hard water omtoveren tot zacht water. Bij een waterontharder op basis van zout gaat het dan om ionenwisseling. Een ion is een atoom of molecuul dat elektrisch geladen is. Het proces van ioniseren is in feite het laden van een neutraal atoom of molecuul door een elektron weg te halen of toe te voegen. Een waterontharder vervangt ongewenste ionen met een bepaalde lading. Dat gebeurt met een ionenwisselaar, in dit geval met harsbolletjes. Het hars is geladen met natriumionen. De bolletjes zorgen ervoor dat het calcium (kalk) uit het water gefilterd wordt. Op een gegeven moment zijn de bolletjes ‘vol’. Ze moeten dan geleegd en de calciumdeeltjes moeten afgevoerd zodat ze buiten je leidingsysteem blijven. 

Hars om hard water te verzachten

Het schoonspoelen van de harsbolletjes heet regenereren. Dit proces is niets anders dan het leegmaken van de bolletjes met behulp van pekelwater. Na het regenereren loost de waterontharder het pekelwater met het losgekomen calcium direct op het riool. De waterontharder werking is dan ook afhankelijk van een afvoerleiding. Het zoute water gaat dus nooit je huishoudelijke leidingsysteem binnen. 

De waterontharder werking staat of valt met ioniseren

De waterontharder werking:  het heeft een harscilinder vol harsbolletjes. Die zijn geladen met natriumionen. Als er hard water door de waterontharder stroomt, gaat dat door de harscilinder. De deeltjes die verantwoordelijk zijn voor kalkaanslag (calcium en magnesium) worden binnen die cilinder uitgewisseld tegen natriumionen. Dit heet ioniseren. Het water verlaat de ontharder dan weer als zacht water. Dit proces van ionenwisseling gaat niet oneindig door. De hars raakt namelijk verzadigd doordat het teveel calcium- en magnesiumionen vasthoudt. De ontharder moet dan gespoeld worden (regenereren). Met behulp van zout waar pekelwater van wordt gemaakt, spoelt de ontharder alle calcium- en magnesiumionen van de harsbolletjes. Het spoelwater verdwijnt via een afvoerslang naar het riool. Dit regenereren is een proces dat bij een bepaald volume aan doorgestroomd water steeds herhaald dient te worden.

Slimme waterontharders

De waterontharder werking van nieuwe en/of wat duurdere modellen gaat vaak computergestuurd. Dat betekent dat automatisch goed in de gaten wordt gehouden wanneer de waterontharder geregenereerd moet worden. En dat ook op dagen dat je op vakantie van huis weg bent, de computer ervoor zorgt dat het water in de ontharder niet te lang stil blijft staan. Zo wordt bacterievorming (legionella) voorkomen. Ook geeft dit type modellen aan wanneer het tijd is om onthardingszout toe te voegen.